×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Przewlekły kaszel suchy - przyczyny przewlekłego kaszlu

lek. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Aktualizacja: lek. Magdalena Wiercińska

Pytania nadesłane do redakcji

  1. Od roku męczy mnie suchy kaszel po zastosowaniu Augmentinu. Wymaz z gardła nic nie wykazał, prześwietlenie płuc też. Stosowałam antybiotyk do gardła i steroidy – nic nie pomogło. Nie wiem co mam robić, Męczy mnie kaszel suchy w dzień i w nocy, tylko tabletki z kodeiną przynoszą trochę ulgę, ale tego nie można wiecznie przyjmować.
  2. Od około 5 lat mam straszny kaszel, niezależny od pory dnia. Towarzyszy mu uczucie zalegania czegoś w gardle. Chodziłem do różnych lekarzy i żaden nie potrafi mi pomóc. Odczulałem się też na alergię za pomocą biorezonansu i to też nic nie pomogło. Mam już dość, nie wiem co mam zrobić i do jakiego lekarza się zgłosić. Jaka może być tego przyczyna?

Odpowiedź

Za kaszel przewlekły uważa się kaszel trwający ponad 8 tygodni. Najczęstszymi przyczynami kaszlu przewlekłego są:

  1. spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła
  2. astma
  3. refluks żołądkowo-przełykowy

Przyczyna przewlekłego suchego kaszlu - zespół spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła jest spowodowane chorobami nosa (nieżyt infekcyjny, naczynioruchowy czy alergiczny) lub chorobami zatok przynosowych. Aby je rozpoznać lub wykluczyć, trzeba wykonać komplet badań laryngologicznych, czasem także dodatkowych.

Zobacz też:

Astma jako przyczyna przewlekłego suchego kaszlu

Astma wymaga wykonania pełnej diagnostyki w poradni pulmonologicznej lub alergologicznej, bo suchy nieskuteczny kaszel może też być wykładnikiem astmy, a zwłaszcza jej wariantu kaszlowego, tzw. zespołu Corrao. W grupie pacjentów z zespołem Corrao kaszel często jest jedynym symptomem choroby. Kaszel suchy, występuje w dzień i w nocy, często nasila się po wysiłku fizycznym, pod wpływem zimnego powietrza lub w wyniku infekcji wirusowych górnych dróg oddechowych.

Badanie fizykalne zwykle nie wykazuje odchyleń od stanu prawidłowego. Prawidłowy jest też radiogram klatki piersiowejspirometria. Po prowokacji metacholiną pacjenci prezentują nadreaktywność oskrzeli. Kaszel nie ustępuje po antybiotykach, lekach antyhistaminowych i lekach zmniejszających przekrwienie. Diagnozę astmy oskrzelowej (zespołu Corraro) można postawić po dodatniej próbie prowokacyjnej i, co równie ważne, dobrej reakcji na leczenie przeciwastmatyczne (steroidy wziewne).

Przewlekły suchy kaszel poinfekcyjny

Jeżeli wykluczono astmę oskrzelową, warto rozpatrzeć kaszel po infekcji wirusowej. Jest to suchy, przewlekły kaszel, który pojawia się u osoby zdrowej, u której infekcja górnych dróg oddechowych ustąpiła tygodnie wcześniej (z jakiego powodu przyjmowała Pani Augmentin? Być może była to infekcja dróg oddechowych?). Kaszel po infekcji wirusowej może trwać miesiącami, choć zwykle ustępuje w ciągu 8 tygodni. Kaszel poinfekcyjny bywa szczególnie uciążliwy wieczorem i w nocy, może towarzyszyć mu uczucie "drapania w gardle".

Przyczyna przewlekłego suchego kaszlu - choroba refluksowa przełyku

Jeśli kaszel jest objawem choroby refluksowej przełyku, to najczęściej występują także zgaga i inne objawy dyspeptyczne, choć czasem nie ma żadnych objawów ze strony przewodu pokarmowego. Kaszlowi czasem towarzyszy chrypka. W celu potwierdzenia lub wykluczenia choroby refluksowej przełyku należy wykonać tzw. pehametrię przełyku lub podjąć leczenie inhibitorami pompy protonowej (IPP) i obserwować reakcję na leczenie.

Przewlekły suchy kaszel - skutek uboczny działania leków

Relatywnie częstą przyczyną kaszlu są działania niepożądane leków, a najczęściej inhibitorów konwertazy angiotensyny powszechnie używanych w leczeniu nadciśnienia tętniczego, w takich przypadkach należy wymienić lek na lek hipotensyjny z innej grupy leków i obserwować reakcję chorego. Kaszel polekowy ustępuje w różnym czasie od tygodnia do 3 miesięcy. Oczywiście kaszel polekowy dotyczy nie tylko leków na nadciśnienie tętnicze, ale także wielu innych leków, w tym paradoksalnie leków wziewnych stosowanych często do leczenia kaszlu.

Inne przyczyny przewlekłego suchego kaszlu

Po wykluczeniu najczęstszych przyczyn należy rozszerzyć diagnostykę kaszlu o wziernikowanie oskrzeli (bronchofiberoskopia), pełną diagnostykę kardiologiczną (m.in. EKG, UKG próba wysiłkowa), mikrobiologiczną (np. przewlekłe zakażenie spowodowane przez Chlamydia pneumoniae lub Mycoplasma pneumoniae), mykologiczną (grzybice dróg oddechowych), test potowy (w celu wykluczenia mukowiscydozy) i inne, uzależniając panel tych badań od szczegółowych danych z wywiadu od chorej (rodzaj pracy, narażenie na czynniki drażniące w miejscu pracy i środowisku domowym, choroby towarzyszące, choroby przebyte itd.).

Polecamy:

Przewlekły suchy kaszel tylko w dzień - przyczyny

Nie wolno jednak zapominać, że częstą przyczyną kaszlu jest prosty nieżyt palacza długo niedający zmian ani w radiogramie klatki piersiowej, ani w badaniach spirometrycznych, dlatego w każdym przypadku przewlekłego kaszlu należy pamiętać o konieczności zaprzestania palenia tytoniu.

Jeżeli lekarz wykluczy różne znane przyczyny kaszlu, to wówczas mówi się o przewlekłym kaszlu idiopatycznym, czyli kaszlu nieznanego pochodzenia.

U niektórych osób kaszel może być zaburzeniem psychosomatycznym, co oznacza, że występuje z powodu trudności emocjonalnych. Mówimy wówczas o kaszlu psychogennym. Charakterystyczne jest jego ustępowanie podczas snu i niewystępowanie w ciągu pierwszej godziny po obudzeniu.

Czynniki wywołujące kaszel

Kaszel, jak pisałam tu już wielokrotnie, jest odruchem obronnym, który ma chronić drogi oddechowe przed szkodliwymi czynnikami. Do napadów kaszlu dochodzi po podrażnieniu receptorów czuciowych czynnikami mechanicznymi (kurz, śluz, ciało obce), chemicznymi (nikotyna, kwas cytrynowy) czy zapalnymi. Receptory kaszlu znajdują się głównie w nabłonku dróg oddechowych, tkance płucnej i ścianie oskrzeli, ale spotkać je można również w zatokach przynosowych, opłucnej ściennej, przeponie, lub zupełnie poza układem oddechowym: w przełyku, żołądku, osierdziu, błonie bębenkowej czy w przewodzie słuchowym zewnętrznym.

Ta różnorodna lokalizacja receptorów kaszlu powoduje, że kaszel, który występuje we wszystkich nieomal chorobach płuc i oskrzeli pojawia się także w chorobach pozapłucnych, a zwłaszcza:

  • w chorobach ucha zewnętrznego
  • w przewlekłych i ostrych zapaleniach zatok
  • w wadach serca
  • w chorobie refluksowej przełyku
  • niewydolności serca
  • w urazach żeber
  • w chorobach (urazach) przepony i opłucnej.

Jak widać z powyższego w diagnozowaniu kaszlu konieczne są wykonywane kolejno, oparte na wywiadzie, szerokie badania pulmonologiczne, alergologiczne, laryngologiczne, gastrologiczne, kardiologiczne i na koniec po wykluczeniu innych przyczyn psychologiczno-psychiatryczne.

07.03.2024
Zobacz także
  • Kaszel w zdrowiu i w chorobie
  • Kiedy kaszel jest objawem choroby?
Wybrane treści dla Ciebie
  • Kaszel i bóle w klatce piersiowej
  • Flegma w gardle – dlaczego się zbiera, leki, sposoby
  • Plwocina ropna – co oznacza zielona i żółta plwocina?
  • Kaszel
  • Kaszel przy zmianie temperatury - co może być powodem?
  • Krwioplucie (plucie krwią) - przyczyny i postępowanie
  • Przewlekły kaszel rano i wieczorem
  • Przewlekły kaszel idiopatyczny
  • Odkrztuszanie ropnej wydzieliny
  • Długoletni poranny przewlekły kaszel
Inne pytania
  • Obustronne zaburzenia perfuzji płuc
  • Przewlekły kaszel rano i wieczorem
  • Porażenie struny głosowej
  • Duszność w pozycji leżącej
  • Nagły duszący kaszel
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta

Polecają nas