Czy obustronne zapalenie płuc jest wskazaniem do spirometrii?

Pytanie nadesłane do redakcji

Witam, czy po przebytym obustronnym zapaleniu płuc należy wykonać badanie spirometryczne?

Odpowiedziała

lek. med. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. Prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego

Badanie spirometryczne jest podstawowym badaniem czynnościowym w diagnostyce układu oddechowego i najprostszą metodą oceny właściwości mechanicznych układu oddechowego. Chociaż wskazań do wykonania tego badania jest bardzo wiele, w praktyce służy ono rozpoznawaniu zaburzeń przepływu powietrza przez drogi oddechowe, czyli ocenie obturacji, co jest niezbędne do rozpoznania POChP, astmy i różnicowania tych chorób. Badanie to odgrywa również rolę w ocenie postępu choroby czy też efektywności leczenia.

Zapalenie płuc, podobnie jak inne choroby zajmujące miąższ płucny, powoduje zaburzenia typu restrykcyjnego, czyli powoduje zmianę ilości aktywnego miąższu płucnego lub zmianę jego struktury (obrzęk, włóknienie), które najczęściej ustępują po leczeniu. Niestety, spirometria nie jest w stanie prawidłowo ocenić zaburzeń typu restrykcyjnego. Obniżenie pojemności życiowej w badaniu spirometrycznym przy braku zmian obturacyjnych stanowi jedynie sugestię zaburzeń restrykcyjnych i wymagałoby potwierdzenia tych zmian w badaniu bodypletyzmograficznym czy wysoce specjalistycznym badaniu dyfuzji gazów. Z tego powodu nie zaleca się wykonywania badań spirometrycznych po zapaleniu płuc.

Należy także pamiętać, że zmiany strukturalne miąższu płucnego wycofują się znacznie wolniej niż objawy kliniczne czy eliminacja czynników wywołujących zakażenie (eradykacja bakterii). Dlatego oceny zmian płucnych w obrazie radiologicznym klatki piersiowej należy dokonywać nie wcześniej niż 6–12 tygodni po ustąpieniu objawów klinicznych i zakończeniu antybiotykoterapii.

Najlepszą metodą uzyskania całkowitej remisji choroby jest rehabilitacja oddechowa (ćwiczenia ogólnousprawniające, ćwiczenia przepony i pozostałych mięśni oddechowych) w okresie rekonwalescencji.