Palenie tytoniu jest jednym z najczęściej występujących nałogów wśród Polaków. Wynika to przede wszystkim z łatwego dostępu do wyrobów tytoniowych. 17.11.2016 obchodzony jest Światowy Dzień Rzucania Palenia, w którym warto mówić o tym, jak wiele korzyści niesie za sobą zerwanie z nałogiem.
Palenie tytoniu obarczone jest dużym ryzykiem zachorowania na raka płuca, przełyku, jamy ustnej, żuchwy, czy innych narządów niezwiązanych bezpośrednio z układem oddechowym, jak nowotwór nerek czy pęcherza. Mimo to wiele osób decyduje się na palenie papierosów. Dlaczego wyroby tytoniowe tak silnie uzależniają i dlaczego są tak niebezpieczne dla organizmu człowieka?
Dlaczego palenie tytoniu nie kończy się na jednym papierosie?
W dostępnych na rynku wyrobach tytoniowych (papierosach, e-papierosach, cygarach czy tytoniu do fajek wodnych [szisz) zawarta jest nikotyna, będąca silnym środkiem uzależniającym. Podczas palenia substancja ta uwalnia w organizmie człowieka dopaminę, powszechnie znaną jako hormon szczęścia. Dzięki niej, u palacza zwiększa się tętno i wzrasta poziom noradrenaliny, co skutkuje chwilowym uczuciem szczęścia.
Powtarzanie procesu palenia powoduje, że organizm domaga się zwiększenia ilości substancji w celu zwiększenia stężenia dopaminy w organizmie, a to wiąże się ze znaczącymi zmianami w pracy układu nerwowego.
Opisane powyżej działania nikotyny dotyczą zachodzących w organizmie procesów fizycznych. Należy jednak pamiętać, że nikotyna ma też znaczący wpływ na zmiany psychiczne, które pojawiają się u palacza. Osoby uzależnione od wyrobów tytoniowych odbywają pewien rytuał, który pozwala im poczuć się komfortowo w sytuacjach napięcia i stresu. Jest to jednak pozorne, gdyż w rzeczywistości nikotyna pobudza organizm i zamiast uspokajać - pobudza go.
Niebezpieczeństwo stwarzane przez wyroby tytoniowe
Palenie papierosów bądź innych wyrobów zawierających nikotynę prowadzi do wielu dysfunkcji w pracy organizmu.
Dym tytoniowy powoduje wiele zmian w układzie naczyniowo-sercowym, począwszy od serca, które zwiększa częstotliwość rytmu nawet do 30% w ciągu 10 minut. Ponadto tlenek węgla, powstający w procesie spalania papierosa, trafia do układu krwionośnego i utrudnia transport tlenu do komórek. Palenie powoduje również zwiększenie stężenia cholesterolu i zwiększenie krzepliwości krwi, czego konsekwencją może być miażdżyca, udar mózgu, a nawet zawał serca. Zaprzestanie palenia papierosów u osób cierpiących na choroby układu naczyniowo-sercowego przynosi natychmiastowe, pozytywne zmiany. Sam układ krwionośny zaczyna się stabilizować już po 20 minutach! Dlatego jednym z najważniejszych działań w walce o zdrowe serce jest rzucenie palenia - mówi Małgorzata Stelmach, współorganizatorka kampanii Moda na Serce i Prezes Fundacji MSD dla Zdrowia Kobiet.
Nieobojętny na działanie dymu tytoniowego pozostaje również układ oddechowy. U palaczy można zaobserwować zmniejszenie elastyczności pęcherzyków płuc i ich zapadanie się, co prowadzi do wystąpienia rozedmy. Substancje dostające się do układu oddechowego powodują również powstawanie długotrwałego stanu zapalnego, który często jest początkiem przewlekłej obturacyjnej choroby płuc.
Palenie wyrobów tytoniowych przyczynia się również do zmniejszenia płodności. Niepłodność w Polsce dotyka ok. 1,5 mln osób. Dlatego, sięgając po papierosa, należy pamiętać, że powoduje on zmniejszenie potencji oraz problemy z erekcją będące konsekwencją zwężenia tętnic. U palaczek zwiększa się ryzyko poronienia i zgonu dziecka w okresie okołoporodowym. Natomiast palenie w ciąży prowadzi do poważnych dysfunkcji w rozwoju płodu.
Jednymi z najgroźniejszych i najczęściej występujących chorób u palaczy są nowotwory. Najbardziej niebezpieczny i trudny do zdiagnozowania jest rak płuca, który rocznie dotyka ok. 20 tysięcy Polaków. Nowotwory złośliwe płuca w Polsce stanowią 19% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn i 9% u kobiet (14% wszystkich nowotworów - dane statystyczne z 2013 r.). Nowotwory płuca występują najczęściej u osób powyżej 28. rż., jednak grupą, u której ten rodzaj raka jest najczęściej diagnozowany, są pacjenci między 40. a 80. rż., a największe ryzyko występuje po 65. rż. Główną przyczynę tego źle rokującego nowotworu stanowi palenie tytoniu.
Jak rzucić palenie?
Palenie wyrobów tytoniowych powoduje wiele chorób, które są bardzo trudne do zdiagnozowania, a tym bardziej całkowitego wyleczenia. Dlatego warto już dziś zaniechać dalszego używania wyrobów tytoniowych. Gdyby dzisiaj wszyscy przestali palić, za jakiś czas nie byłoby problemu z leczeniem raka płuca w Polsce. Apeluję do wszystkich, aby starali się walczyć z tym nałogiem, rzucili palenie, jeżeli sami palą i namawiali do rzucenia palenia wszystkich ze swojego otoczenia - mówi prof. Tadeusz Orłowski z Polskiej Grupy Raka Płuca.
Chcąc zerwać z nałogiem, postaraj się wyeliminować z codziennego życia sytuacje, w których sięgasz po papierosa. Jeśli jest to niemożliwe, spróbuj zastąpić pustkę po papierosie czymś innym, np. gumą do żucia, wodą mineralną bądź zdrową przekąską. Bardzo często uzależnienie jest na tyle silne, że nie jesteśmy w stanie sami sobie z nim poradzić, dlatego warto udać się do specjalistycznego ośrodka, w którym otrzymamy informację, jak należy postępować. Można również rozpocząć leczenie farmakologiczne.
Korzyści z rzucanie palenia
Zmiany zachodzące w organizmie człowieka po rzuceniu palenia są natychmiastowe. W momencie rezygnacji z papierosa, natychmiast przestajesz narażać na wdychanie dymu papierosowego swoich bliskich. Już po 20 minutach niepalenia zaczyna się stabilizować układ krwionośny, a po dobie od powstrzymania się od nałogu powracają zmysły zapachu i smaku. Po pierwszym tygodniu bez papierosa twoja skóra powraca do dawnej elastyczności i jest odpowiednio nawilżona. Po trzech miesiącach objętość płuc zwiększa się o 30%. Z każdym rokiem zmniejsza się ryzyko wystąpienia zawału serca, a po 15 latach od ostatniego, wypalonego papierosa układ krążenia wraca do normy. Warto?
Konsultacja merytoryczna: Polska Grupa Raka Płuca
