Pytanie nadesłane do redakcji
Czy zdrowa osoba może brać ciągle głębokie wdechy? Pytam, gdyż ja, żeby złapać głębszy wdech potrzebuję kilku zwykłych płytkich wdechów i dopiero mogę złapać głębszy.
Odpowiedziała
lek. med. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego
Oddychanie jest regulowane przez układ nerwowy i dzieje się to niejako automatycznie pod wpływem bodźców dopływających do ośrodka oddechowego. Ponieważ głównym celem oddychania jest utrzymanie prawidłowych stężeń tlenu i dwutlenku węgla we krwi i tkankach, więc w odpowiedzi na brak tlenu lub wzrost dwutlenku węgla następuje automatyczny wzrost lub spadek wentylacji. Dlatego właśnie w trakcie wysiłku, gorączki czy podczas gwałtownego wzrostu temperatury otoczenia automatycznie przyspieszamy i pogłębiamy oddech.
Nie ma natomiast zupełnie potrzeby, aby zdrowa osoba, bez wyraźnego powodu brała głębokie oddechy. Wpływanie na głębokość oddechu, a zwłaszcza powtarzane pogłębianie oddechu może prowadzić do tak zwanej hiperwentylacji i w konsekwencji nadmiernej, nieadekwatnej do potrzeb organizmu utracie dwutlenku węgla i następowej zasadowicy oddechowej, która objawia się zawrotami głowy, osłabieniem siły mięśniowej, niepokojem, parastezjami, uczuciem duszności i zasłabnięciami.
Zespoły hiperwentylacji występują u ok. 6% społeczeństwa, najczęściej u kobiet pomiędzy 15. a 55. rokiem życia. Rozpoczynają się częstymi „westchnięciami” (do /3 min) i najczęściej łączą się z depresją, zaburzeniami lękowymi czy innymi zaburzeniami psychogennymi.
Leczenie zespołów hiperwentylacji jest mało skuteczne i bardziej skoncentrowane jest na nauczeniu chorego zwalniania i spłycania oddechu niż na stosowaniu leków uspokajających.
Przed rozpoznaniem zespołu hiperwentylacji należy oczywiście wykluczyć organiczne choroby układu oddechowego powodujące pogłębienie oddechu, ale zapytanie dotyczyło osoby zdrowej.