Pytanie nadesłane do redakcji
Czy guza płuc bez komórek nowotworowych trzeba operować?
Odpowiedziała
lek. med. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego
Rak płuca należy do najczęstszych nowotworów na świecie. Co piąty zgon z powodu choroby nowotworowej spowodowany jest rakiem płuca. Jest najczęstszą przyczyną zgonu mężczyzn spośród wszystkich chorób nowotworowych i drugą co do częstości przyczyną zgonu kobiet z powodu chorób nowotworowych (po raku sutka). Każdego roku z powodu raka płuca na świecie umiera ok. 1,5 mln chorych (mniej więcej tyle, ilu mieszkańców liczy Warszawa!). W Polsce co roku umiera ponad 22 tys. osób! W zależności od stopnia zaawansowania guza przeżywalność jest różna, ale średnio na całym świecie jedynie 15% chorych z rakiem płuca przezywa 5 lat. Przeżycie to jest uzależnione od stopnia zaawansowania choroby:
- I stopień – 60–70% chorych przeżywa 5 lat
- II stopień – 40–50% chorych przeżywa 5 lat
- IIIA stopień – poniżej 15%chorych chorych przeżywa 5 lat
- IIIB i IV stopień – 1% chorych przeżywa 5 lat.
Niestety czym niższy stopień zaawansowania choroby (I stopnień to pojedynczy guzek mniejszy niż 3 cm), tym trudniej bez operacji jednoznacznie ustalić rozpoznanie i potwierdzić je histopatologicznie. W stadium I chory nie odczuwa ponadto żadnych dolegliwości i dlatego niechętnie myśli o tak radykalnym rozwiązaniu, jakim jest zabieg operacyjny. Chorzy często decydują się na leczenie dopiero w stopniu III i IV, gdy ich stan dramatycznie się pogarsza, pojawiają się przerzuty i gdy, niestety, radykalne usunięcie guza jest już niemożliwe.
Wracając do Pańskiego pytania, należałoby dokładnie sprecyzować co znaczy „guz bez komórek nowotworowych”, wielokrotnie taki wynik otrzymuje się, bo guz tkwi bardzo głęboko i w trakcie badań (bronchofiberoskopia, biopsja) nie sięgnięto samego guza i nie uzyskano takich komórek. Komórki opisane w badaniu są komórkami z okolicy guza i faktycznie nie są komórkami nowotworowymi. W takiej sytuacji, chcąc poprawić przerażające statystyki przytoczone na wstępie i skorzystać z możliwości całkowitego wyleczenia chorego, proponuje mu się badanie operacyjne i weryfikację choroby już po usunięciu zmiany. Oczywiście istnieje możliwość, że ze strachu przed tą przerażającą chorobą usunie się „niepotrzebnie” zmianę łagodną. Biorąc jednak pod uwagę, że tylko ok. 2–5% guzów płuca to zmiany łagodne, to pozostawienie guzka płuca o niedokładnie poznanym charakterze jest błędem w sztuce.
Odpowiadając na Pańskie pytanie: decyzja zawsze należy do chorego, biorąc jednak pod uwagę, że tylko 2–5% guzów płuca to zmiany łagodne, a statystki leczenia raka płuca w bardziej zaawansowanych stadiach są tragiczne, to wskazane jest usunąć z płuca każdy guzek większy niż 10 mm, nawet jeżeli wstępne badania cytologicznie nie potwierdziły obecności komórek nowotworowych. Odstąpienie od operacji jest możliwe jedynie wtedy, gdy wynik nie mówi, że komórek nowotworowych nie ma, ale wtedy, gdy jednoznacznie stwierdzono jaki charakter ma guz płuca i że z pewnością 100% jest to guz łagodny.
