Pytanie nadesłane do redakcji
Jak długo można przeżyć z rakiem płuc? Jakie są rokowania?
Odpowiedź
Rak płuca podobnie jak inne choroby nowotworowe należy do chorób, które można i trzeba leczyć. W leczeniu możemy stosować leczenie operacyjne, radioterapię, chemioterapię lub leczenia skojarzone, np. leczenie operacyjne uzupełnione radioterapią czy równolegle radio- i chemioterapię.
Polecamy: Rak płuc - objawy, przyczyny, rodzaje, badania, leczenie
Leczenie dobieramy choremu indywidualnie w zależności od typu histopatologicznego nowotworu i od rozległości procesu chorobowego.
W zależności od typu histologicznego rozróżniamy:
Raki niedrobnokomórkowe (NDRP)
- rak płaskonabłonkowy
- rak gruczołowy
- rak wielkokomórkowy
- rak gruczołowo-płaskonabłonkowy
Rak drobnokomórkowy (DRP)
Generalnie raki drobnokomórkowe ze względu na dużą dynamikę ich rozwoju i łatwość w tworzeniu przerzutów leczy się chemio- i radioterapią, a raki niedrobnokomórkowe operacyjnie, uzupełniając leczenie radioterapią lub nawet radio- i chemioterapią.
Obraz kliniczny raka płuca nie jest jednorodny i różna jest rozległość procesu nowotworowego już w momencie stawiania diagnozy. Dlatego leczenie dobieramy do stopnia zaawansowania choroby.
Stopnie zaawansowania określamy, oceniając klasyfikacją TNM:
- wielkość guza płuca i naciekanie struktur klatki piersiowej (cecha T)
- przerzutów do węzłów chłonnych (cecha N)
- przerzutów do innych narządów (cecha M).
Biorąc po uwagę wymienione cechy stopień zaawansowania nowotworu dzielimy na stopnie:
- Stopień 0: to obecność komórek nowotworowych w plwocinie bez obecności guza w badaniu radiologicznym i bronchoskopowym
- Stopień IA: to guz nie większy niż 3 cm, a otoczony zdrową tkanką płucną bez przerzutów do węzłów chłonnych i bez przerzutów do innych narządów
- Stopień IB: guz większy niż 3 cm z niedodmą, naciekaniem opłucnej lub zajęciem oskrzela w odległości większej niż 2 cm od ostrogi głównej bez przerzutów do węzłów chłonnych i bez przerzutów do innych narządów
- Stopień IIA: guz o średnicy poniżej 3 cm, otoczony tkanką płucną lub opłucną płucną bez naciekania oskrzela głównego, ale obecne przerzuty w węzłach okołooskrzelowych i/lub wnękowych po stronie guza, bez przerzutów odległych
- Stopień IIB: guz każdej wielkości z naciekaniem następujących struktur anatomicznych: ściana klatki piersiowej, przepona, opłucna osierdziowa, opłucna śródpiersiowa, osierdzie, nerw przeponowy, guz z towarzyszącą niedodmą lub zapaleniem całego płuca; bez przerzutów w węzłach chłonnych bez przerzutów odległych lub: Guz większy niż 3 cm z niedodmą, naciekaniem opłucnej lub zajęciem oskrzela w odległości większej niż 2 cm od ostrogi głównej obecne przerzuty w węzłach okołooskrzelowych i/lub wnękowych po stronie guza, bez przerzutów odległych
- Stopień IIIA: guz każdej wielkości z obecnością przerzutów w węzłach chłonnych śródpiersia po stronie guza i/lubw węzłach poniżej rozwidlenia tchawicy bez przerzutów odległych
- Stopień IIIB: guz każdej wielkości naciekający jedną ze struktur: śródpiersie, serce, wielkie naczynia, tchawica, przełyk, ostroga główna, trzony kręgów, nerw krtaniowy wsteczny, guz z wysiękiem opłucnowym lub osierdziowym, guz z oddzielnymi guzkami satelitarnymi w obrębie tego samego płata lub mniejszy, ale z obecnymi przerzutami w węzłach chłonnych śródpiersia lub wnęki po stronie przeciwnej lub w węzłach chłonnych pod mięśniem pochyłym przednim szyi lub w węzłach chłonnych nadobojczykowych po stronie guza lub po stronie przeciwnej, bez przerzutów do innych narządów
- Stopień IV: każdy guz z przerzutami do innych narządów
Stopniowanie to bardziej odnosi się do raków niedrobnokomórkowych (NDRP). Raki drobnokomórkowe mają inną dynamikę rozwoju i zasadniczo od początku traktowane są jako proces uogólniony.
Do leczenia operacyjnego kwalifikuje się głównie chorych w stopniu I i II rzadziej w IIIA. W wyższych stopniach proponuje się radio- i/lub chemioterapię, czasem jako leczenie indukcyjne przed ewentualnym leczeniem operacyjnym, czasem jako leczenie paliatywne.
Rokowanie
Rokowanie, czyli prognozowana długość życia zależy od stopnia zaawansowania raka i tak:
- Rak niedrobnokomórkowy (NDRP)
Przeżycie 5-letnie:
I stopień – 60% do 70% chorych
II stopień – 40% do 50% chorych
IIIA stopień – poniżej 15%chorych
IIIB i IV stopień – 1% chorych
-
Rak drobnokomórkowy (DRP)
Dla chorych nieleczonych czas przeżycia wynosi średnio 6–8 miesięcy.
Chorzy leczeni za pomocą radioterapii i chemioterapii – dwuletnie przeżycie wynosi 2%–40%.
Należy też pamiętać, że nie każdy chory jest kwalifikowany do leczenia przyczynowego (operacja, radioterapia i chemioterapia). Zdarza się, że stopień zaawansowania choroby (IIIB i IV), poważne choroby towarzyszące i zły stan sprawności chorego uniemożliwia podjęcie tak obciążającego leczenia. Tym chorym proponuje się leczenie objawowe (paliatywne). Do leczenia objawowego należy:
- Napromienianie ognisk przerzutowych
- Napromienianie zespołu żyły głównej górnej i guza szczytu płuca
- Talkowanie jamy opłucnowej
- Brachyterapia
- Laseroterapia
- Zakładanie stentów udrażniających tchawicę i oskrzela główne
Niestety ta grupa chorych rokuje najgorzej.
Piśmiennictwo:
Antczak A. (red.): Pulmonologia Medical Tribune POLSKA.Chazan R.: Pneumonologia praktyczna –α-medica Press 2005.
Rowińska-Zakrzewska E., Kuś J.: Choroby Układu Oddechowego PZWL 1997.