Pytanie nadesłane do redakcji
„Napad duszności i problem z oddychaniem po pływaniu w basenie”. Zauważyłem u siebie objawy, takie jak opisane w odpowiedzi pani doktor Durskiej z 10.04.2013, czyli AZPP, tylko u mnie różnica polega na tym, że te objawy pojawiły się po kilkuminutowym siedzeniu w jacuzzi, samo pływanie w basenie nie powoduje żadnych dolegliwości. Po pierwszym razie nie skojarzyłem, myśląc, że to jakaś grypa czy przeziębienie (wyszedłem rozgrzany z budynku itd.) Po drugim razie już znalazłem rzeczony artykuł i sprawdziłem - poszedłem popływać i nic. Moje pytanie brzmi - czy tylko pływając w basenie, nie narażam się na powolny rozwój AZPP i jakie ewentualnie badania należałoby wykonać?
Odpowiedziała
lek. med. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego
Ostre alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych (AZPP), czyli zapalenie płuc z nadwrażliwości, to jak Pan przeczytał w odpowiedzi p. dr Durskiej cała kaskada zjawisk immunologicznych w odpowiedzi na rozproszone we wdychanym powietrzu antygeny z mikroorganizmów, białek roślinnych i zwierzęcych. Antygeny takie mogą występować także w systemie klimatyzacji oraz w wodzie basenów, jacuzzi itp.
Jeżeli objawy o których Pan pisze pojawiły się dwukrotnie po skorzystaniu z jacuzzi, a nie pojawiają się w żadnej formie po korzystaniu z basenu, to można przyjąć, że mikroflora środowiska basenu jest inna niż w jacuzzi i, że w basenie nie naraża się Pan na rozwój tej choroby, bo jak czytał Pan wcześniej choroba ma konkretny przebieg i konkretne objawy. W ostrej postaci objawy są dynamiczne: pojawia się duszność niekiedy tak silna, że wymaga hospitalizacji, gorączka i kaszel. W obrazie radiologicznym (zdjęciu RTG) pojawiają się nacieki. Nacieki te pojawiają się w najczęściej ciągu 4-6 godzin od ekspozycji, a ponieważ potrafią zniknąć po 24-48 godzinach możemy nie stwierdzić patologii na zdjęciu rentgenowskim.
W postaci przewlekłej w obrazie RTG pojawiają się cechy choroby śródmiąższowej, czyli pojawia się obraz guzków, obraz zmian guzkowo-siateczkowych, a w końcu obraz „siateczki”.
Chorzy z postacią przewlekłą nie zgłaszają skarg tak dynamicznych, jak w postaci ostrej, ale powoli narastają u nich skrócenie oddechu, kaszel, zmęczenie, utrata apetytu oraz utrata masy ciała.
Oczywiście najlepiej unikać ekspozycji, czyli zrezygnować z jacuzzi. Nadal otwarte pozostaje pytanie, czy musi rezygnować Pan z basenu, skoro nigdy nie miał pan objawów po pływaniu w basenie i skoro choroba nie została u Pana potwierdzona. Sadzę, że nie, ale musi się Pan bacznie obserwować.
Jednoznacznie potwierdzić diagnozę można, badając odczyny precypitacyjne z krwi chorego z użyciem powszechnych antygenów wywołujących zapalenie płuc z nadwrażliwości (AZPP), choć trzeba pamiętać, że zdarzają się tu odczyny zarówno fałszywie dodatnie (czyli potwierdzające chorobę, której nie ma), jak i fałszywie ujemne (czyli niepotwierdzające choroby, która jest).
Ważnym badaniem jest RTG klatki piersiowej (w postaci ostrej wykonanym pomiędzy 4. a 24. godziną po ekspozycji) w razie wątpliwości uzupełnionego badaniem tomografii komputerowej, która jednoznacznie uwidacznia cechy choroby śródmiąższowej typowej dla przewlekłych i podostrych postaci AZPP.
Warto także wykonać badania czynnościowe układu oddechowego, a więc spirometrię i bodypletyzmografię z badaniem dyfuzji, które to badania wykażą ewentualne cechy restrykcji będącej konsekwencją uszkodzenia śródmiąższu płuc oraz upośledzenie przepuszczalności pęcherzyków dla gazów oddechowych, co również stanowi dowód, że w tkance śródmiąższowej toczy się proces zapalny lub, że rozpoczęło się włóknienie zrębu płuca.
Piśmiennictwo:
Antczak. A. (red.): Pulmonologia Medical Tribune POLSKASzczeklik A. (red.): Choroby wewnętrzne. Stan wiedzy na rok 2010. Medycyna Praktyczna, Kraków 2010.
Weinberger S., Cockrill B., Mandel J.: Choroby płuc. Elsevier Urban & Partner, 2014