Jest to zabieg mający na celu pobranie do badania drobnych fragmentów opłucnej ściennej.
Wskazania
Diagnostyka przyczyn zbierania się płynu w opłucnej u chorych, u których punkcja opłucnej i ewentualne inne badania (np. TK, bronchoskopia) nie doprowadziły do ustalenia rozpoznania. Badanie jest najbardziej skuteczne w wykrywaniu gruźlicy opłucnej i zajęcia opłucnej przez proces nowotworowy.
Opis badania
Zabieg przeprowadza się u chorego siedzącego w pozycji okrakiem na krześle, z ramionami opartymi na oparciu krzesła lub stole (podobnie jak przy punkcji opłucnej). Nakłucie wykonuje się na plecach lub boku chorego. Miejsce nakłucia lekarz odkaża, 2–3-krotnie przemywając je specjalnym środkiem (niektóre środki są zabarwione i po zabiegu na skórze pozostaje żółtawa plama, którą dość trudno zmyć).
Najpierw znieczula się miejscowo skórę i opłucną ścienną za pomocą strzykawki z cienką igłą. Jest to nieprzyjemne, ale po prawidłowym znieczuleniu sama biopsja jest zwykle niebolesna, niekiedy jednak zdarza się, że sam moment biopsji może być bolesny. Zabieg polega na wprowadzeniu do jamy opłucnej specjalnej metalowej igły, która umożliwia kilkakrotne pobranie drobnego wycinka z opłucnej oraz ewakuację płynu z opłucnej. Podczas zabiegu chory jest kilkakrotnie proszony o wykonanie tzw. manewru Valsalvy – nabranie powietrza, zatrzymanie go i parcie bez wydechu. Ma to na celu zwiększenie ciśnienia w opłucnej i zapobieżenie odmie, czyli dostaniu się powietrza do opłucnej. Cały zabieg trwa zwykle kilkanaście minut.
Przygotowanie do badania
W większości ośrodków badanie jest wykonywane na czczo.
Bezpieczeństwo
Możliwe powikłania to:
- odma opłucnej w wyniku dostania się powietrza do jamy opłucnej – leczy się ją zachowawczo (powietrze wchłania się powoli przez kilka lub kilkanaście dni) albo konieczny jest drenaż opłucnej (wprowadzenie do opłucnej rurki grubości małego palca na kilka dni),
- krwawienie z miejsca wkłucia,
- uszkodzenie nerwu międzyżebrowego (rzadko).